
ปี ค.ศ. 1243 เป็นปีที่สำคัญในประวัติศาสตร์ตะวันออกกลาง เป็นปีที่เห็นการล่มสลายของจักรวรรดิเซลจุกอันยิ่งใหญ่ซึ่งครอบครองดินแดนกว้างใหญ่ตั้งแต่เอเชียไมเนอร์ไปจนถึงบริเวณเทือกเขาคอเคซัส การล่มสลายนี้เป็นผลมาจากปัจจัยหลายอย่าง ซึ่งรวมถึงการต่อสู้เพื่ออำนาจภายใน และความปั่นป่วนทางศาสนา
จักรวรรดิเซลจุกก่อตั้งขึ้นในช่วงต้นศตวรรษที่ 11 โดยกลุ่มชนเผ่าเติร์ก ซึ่งนำโดยทูกริล เบกและภายหลังได้รับการปกครองโดยเชื้อสายของเขา ในช่วงรุ่งเรือง จักรวรรดิเซลจุกเป็นศูนย์กลางทางการค้าและวัฒนธรรม มีอารยธรรมที่เจริญรุ่งเรือง และมีสถาปัตยกรรมที่งดงาม
อย่างไรก็ตาม ภายในจักรวรรดิล้มสลายด้วยความขัดแย้ง
- การต่อสู้เพื่ออำนาจ: หลังจากการสิ้นพระชนม์ของสุลต่านทูกริล เบก การสืบทอดบัลลังก์ไม่ราบรื่น ความทะเยอทะยานของบรรดาเจ้าชายนำไปสู่สงครามกลางเมืองและความไม่แน่นอนทางการเมือง
- ความปั่นป่วนทางศาสนา: ช่วงเวลานี้ถูกกำหนดโดยการเผชิญหน้าระหว่างกลุ่มมุสลิม суннит และ ชíuá
กลุ่มมุสลิมเชียซึ่งเป็นนิกายที่แยกจากกลุ่มซุนนี มีความนิยมเพิ่มขึ้นในจักรวรรดิเซลจุก ซึ่งทำให้เกิดความตึงเครียดกับกลุ่มซุนนีที่มีอำนาจ
- การบุกรุกของมองโกล: มองโกลภายใต้การนำของเจงกีสข่านได้แผ่ขยายไปทั่วเอเชียกลาง และในที่สุดก็มาถึงดินแดนของจักรวรรดิเซลจุก การต้านทานของชาวเติร์กไม่เพียงพอที่จะหยุดยั้งกองทัพมองโกล
เมื่อวันที่ 26 มิถุนายน ค.ศ. 1243 กองทัพมองโกลภายใต้การนำของบาตูข่าน (หลานชายของเจงกีสข่าน) ทำลายล้างกองทัพเซลจุกในยุทธการที่โคซเดน
จากนั้นพวกเขาก็ยึดครองเมืองสำคัญๆ ของจักรวรรดิเซลจุก รวมถึงคอนยาและอาเลปโป ซึ่งเป็นจุดเริ่มต้นของการล่มสลายของจักรวรรดิ
การล่มสลายของจักรวรรดิเซลจุกมีผลกระทบอย่างใหญ่หลวงต่อภูมิภาคตะวันออกกลาง:
-
การสิ้นสุดยุคทองของจักรวรรดิเติร์ก: การล่มสลายนี้ทำให้เกิดความยุ่งเหยิงทางการเมืองในตะวันออกกลาง และส่งผลให้จักรวรรดิอื่นๆ อาทิ มัมลูกและจักรวรรดิออตโตมัน เกิดขึ้น
-
การแพร่กระจายของวัฒนธรรมมองโกล:
อิทธิพลของมองโกล |
---|
การนำระบบไปรษณีย์และเส้นทางการค้าที่กว้างขวางมาใช้ |
การส่งเสริมศาสนาพุทธ |
การเผยแพร่เทคโนโลยีใหม่ เช่น การผลิตกระดาษและดินปืน |
- ความเปลี่ยนแปลงในภูมิทัศน์ทางการเมืองของตะวันออกกลาง:
หลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิเซลจุก อิทธิพลของจักรวรรดิเบย์ลิค (Beyliks) ซึ่งเป็นรัฐเล็กๆ ที่เกิดขึ้นมาหลังจากการล่มสลายของจักรวรรดิเซลจุก เริ่มมีอิทธิพลมากขึ้นในภูมิภาค
การล่มสลายของจักรวรรดิเซลจุกถือเป็นจุดเปลี่ยนสำคัญในประวัติศาสตร์ตะวันออกกลาง เป็นบทเรียนอันทรงคุณค่าเกี่ยวกับความเปราะบางของอำนาจ และความจำเป็นในการปรับตัวให้เข้ากับความเปลี่ยนแปลง